Wynagrodzenie lekarza sądowego częściowo regulowane jest przez ustawodawcę. Część wynagrodzeń określana jest jako wartość procentowa kwoty bazowej.
Stawki obowiązujące obecnie w medycynie sądowej:
Kwota bazowa – 1766,46 zł
- Stawka za godzinę pracy biegłego lekarza – maksymalnie 30,03 zł
- Stawka za godzinę pracy biegłych ze stopniami i tytułami naukowymi:
- doktor 2,4 proc. – 42,40 zł
- doktor habilitowany 2,9 proc. – 51,33 zł
- profesor zwyczajny i nadzwyczajny 3,7 proc. – 65,36 zł
Istnieje możliwość wskazania – w przypadku skomplikowanej sprawy – kwoty powiększonej o 50 proc. czyli odpowiednio: 45,04 zł; 63,60 zł; 76,99 zł; 98,04 zł
Przykładowe stawki tzw. ryczałtowe
- za określenie inwalidztwa lub niezdolności do pracy – maksymalnie 8 proc., czyli 141,32 zł
- za ocenę zdolności do odbycia kary pozbawienia wolności – maksymalnie 10,1 proc., czyli 178,41 zł
- ocena stanu zdrowia psychicznego ambulatoryjnie z wydaniem opinii na piśmie maksymalnie 10,1 proc., czyli 178,41 zł
- ocena stanu zdrowia psychicznego w warunkach szpitalnych z wydaniem opinii na piśmie maksymalnie 24,4 proc., czyli 431,02 zł
- wydanie opinii wyłącznie na podstawie akt sprawy maksymalnie 20,4 proc., czyli 360,36 zł
Wysokość pensji lekarza sądowego uzależniona jest w związku z tym od ilości przepracowanych godzin w ciągu miesiąca. Lekarz medycyny sądowej może również prowadzi prywatną praktykę, która oferuje znacznie wyższe zarobki.
Czym zajmuje się lekarz medycyny sądowej?
Lekarz medycyny sądowej jest specjalistą w diagnostyce sekcyjnej zwłok osób zmarłych we wszystkich rodzajach śmierci nagłej i gwałtownej z przyczyn chorobowych oraz nienaturalnych. Lekarz tej specjalizacji musi posiadać wiedzę o podstawowych przepisach prawnych, które dotyczą przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu.
Do zadań lekarza medycyny sądowej należy:
- identyfikacja osób, zwłok i szczątków ludzkich,
- przeprowadzanie oględzin i sekcji zwłok w wypadkach śmierci nagłej i gwałtownej oraz nagłej z przyczyn chorobowych,
- odpowiednie zabezpieczenie materiałów dowodowych pozyskanych ze zwłok lub na miejscu oględzin,
- ekshumacja zwłok i sekcja zwłok ekshumowanych,
- przeprowadzanie badań toksykologicznych,
- diagnostyka zatruć oraz określenie rodzaju trucizny,
- zastosowanie hemogenetyki na potrzeby diagnostyki sekcyjnej i sądowej,
- umiejętność przesłuchiwania świadków i osób dopuszczonych do postępowania w celu ustalenia przyczyny zgonu oraz rekonstrukcji zdarzeń,
- opiniowanie lekarskie w sądzie w procesach karnych i cywilnych oraz ubezpieczeniowych na podstawie badania osoby pokrzywdzonej lub na podstawie analizy udostępnionego materiału z akt sprawy,
- opiniowanie w sprawach dotyczących błędów lekarskich.
Lekarz sądowy może wykonywać wiele badań specjalistycznych, które pozwalają na identyfikację różnorodnych substancji oraz materiałów pochodzenia genetycznego.
Jak zostać lekarzem medycyny sądowej?
Specjalizację w medycynie sądowej mogą rozpocząć lekarze po stażu podyplomowym, bez żadnej specjalizacji. Specjalizacja ma charakter podstawowy i trwa 5 lat. Celem studiów specjalizacyjnych jest uzyskanie szczególnych kwalifikacji w dziedzinie medycyny sądowej oraz kwalifikacji z zakresu toksykologii sądowej i genetyki sądowej, które umożliwią lekarzowi kompetentne opiniowanie dla sądów, prokuratur i policji.
Pierwszym etapem specjalizacji są kursy specjalizacyjne:
- kurs podstawy pośmiertnej diagnostyki sądowo-lekarskiej,
- kurs podstawy orzecznictwa sądowo-lekarskiego w sprawach karnych, cywilnych i ubezpieczeniowych,
- kurs podstawy diagnostyki toksykologicznej,
- kurs podstawy genetyki sądowej,
- kurs błąd lekarski,
- kurs postrzały i wybuchy,
- kurs rekonstrukcja wypadku drogowego,
- kurs orzecznictwo sądowo-lekarskie w sprawach karnych i cywilnych,
- kurs diagnostyka laboratoryjna we współczesnej toksykologii sądowej.
- kurs alkohologia sądowa,
- kurs badania genetyczne w sprawach ustalania ojcostwa,
- kurs identyfikacja i indywidualizacja śladów biologicznych.
W ramach specjalizacji lekarz w czasie pięcioletniej pracy w ośrodku medycyny sądowej powinien odbyć staże kierunkowe:
- staż kierunkowy z zakresu patomorfologii w pierwszym roku kształcenia,
- staż kierunkowy z zakresu patomorfologii w trzecim roku kształcenia,
- staż kierunkowy w pracowni toksykologicznej,
- staż kierunkowy w pracowni genetycznej ustalania ojcostwa,
- staż kierunkowy w pracowni genetycznej śladów biologicznych,
- staż kierunkowy w pracowni kryminalistycznej.
Specjalizujący się zobowiązany jest do kształcenia umiejętności wykonywania zabiegów i procedur medycznych. Dotyczy to procedur wykonywanych samodzielnie pod nadzorem specjalisty, procedur wykonywanych z asystą oraz procedur, w których specjalizujący się tylko asystuje. W trakcie specjalizacji lekarz obowiązkowo uczestniczy w działalności towarzystw naukowych, studiuje piśmiennictwo tematyczne, a także przygotowuje 2 prace poglądowe. Ocena wiedzy i umiejętności praktycznych odbywa się poprzez zdanie 22 kolokwiów, 7 sprawdzianów praktycznych oraz ocenę publikacji. Ocen dokonuje kierownik specjalizacji.
Lekarz medycyny sądowej – własna firma
W Polsce praca lekarza medycyny sądowej zwykle zlecana jest z konieczności niż na żądanie rodziny. Niewielka ilość klientów oraz wysokie koszty wyposażenia gabinetu powodują, że niewielu lekarzy decyduje się na otwarcie prywatnej praktyki.